Omgekeerde cultuurschok

In het weekend liep ik over het strand. Alleen. Met mijn gedachten. Ik was begonnen in goed boek. Maar het boek liet ik thuis. Zo liep ik op het strand, mijmerde en bad. Om wat is, wat was en het komende onbekende.

Kijkend naar ons gezin kun je denken, toch goed getroffen hier in Nederland. Warm gekleed, mooi huis, auto te leen, windje mee. Ja knik ik dan. Pas vandaag realiseer ik dat hoe ik me voel een naam heeft; een omgekeerde cultuurshock.

Zo voel ik bijvoorbeeld gedeeltelijk en tijdelijk waar anderen (waaronder onze patiënten) een leven lang tegenaan lopen. Bij de plaatselijke tandarts kon ik niet terecht toen mijn kies afbrak. En voor iets medisch kunnen we niet terecht bij de lokale huisarts.

En dan de kleine mensen die zich in de grote-mensen-wereld proberen te handhaven. Mijn dochter werd weggestuurd uit een openbare speeltuin door twee klasgenootjes omdat ‘we niet hebben afgesproken’. En dan het jongetje wat met rollende ogen aan zijn vriendje vraagt ‘wie is dat joh’ als ik langsfiets en ze groet met een ‘hoi’. Of het meisje wat hallo terug zegt tegen mijn vierjarig dochtertje waarop het meisje naast haar haar bevraagd (met een blik op haar gezicht alsof ze het heeft over een lastige vlieg die je beter van je af kan schudden) ‘waarom praat je tegen dat kleine kind, waarom zeg je daar wat tegen?’ Hoewel pijnlijk ligt de schoonheid hierin dat het zo simpel kan zijn voor de realisatie van de complexiteit van het leven.

Ik weet nog wat we voelden na terugkeer in Nederland. Euforie alom. Nu geleidelijk gedoofd. Zo heb ik heimwee naar de hartelijkheid van de mensen die ik de afgelopen jaren ontmoette, vrolijke levendigheid op straat, naar de jongen die ons zonder aarzeling te hulp kwam toen we pech hadden, anderen die vragen of we water willen, wat maispap, fladderende kippen op de motorkap waar niemand van opkijkt. Heimwee naar mensen die het niet eens opmerken als mijn kleding niet matcht.

Image for post
Blijvend onderweg

“Een omgekeerde cultuurschok wordt ervaren wanneer je terugkeert naar een plek waarvan je verwacht dat je thuis bent, maar eigenlijk niet meer is. Het is veel subtieler en daarom moeilijker te beheersen dan de initiële cultuur schok bij vertrek, juist omdat het onverwachts is.”

Het is een reëel neveneffect van het leven van afgelopen jaren. Hoopvol is wel dat na het dieptepunt van herkenning ‘Er geleidelijke aanpassing zal beginnen om je weer op je gemak te voelen bij waar en wie je bent.” Daar kauw ik nog even op.

Ik luister naar het rollen van de golven terwijl er flarden van een liedje in mijn hoofd zingen. ‘Ik loop door de jaren langs een eindeloos strand, en probeer te verklaren hoe ik hier ben beland. Want de golven die komen. En de golven die gaan. En de zee die beweegt. Op de maat van de maan.

Image for post

Het geluk zoek ik niet in de lucht, maar vind hem er wel als ik kijk naar de sterren en weet dat de God die mij maakte, dat uitspansel schiep waaronder ik mag wandelen en bewegen. Hoe andere culturen deel zijn geworden van ons, verrijkt mijn beeld van God. Verbreedt mijn geestelijke blikveld en verbazing over Zijn grootste liefde. En het geeft me hoop dat ik in alle eenvoud mag opzien naar Hem.


Also published on Medium.